ΠΕΡΙΦΕΡΙΑΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ
2nd MORE Report: II. Ο Δένδιας ξανά στα Τίρανα
Σύντομο Ιστορικό
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, επισκέφθηκε τα Τίρανα στα μέσα Δεκεμβρίου στο πλαίσιο μιας μίνι -περιοδείας στα Δυτικά Βαλκάνια. Ήταν η τρίτη φορά που ο Δένδιας επισκέφθηκε τα Τίρανα και συναντήθηκε τόσο με την Αλβανίδα ομόλογό του Όλτα Τζάσκα, όσο και με τον πρωθυπουργό Έντι Ράμα. Οι δημόσιες δηλώσεις και των δύο υπουργών αντανακλούσαν μια πολύ θετική ατμόσφαιρα και στη συνέντευξη τύπου δεν σημειώθηκε κάποιο περιστατικό, σε αντίθεση με την συνέντευξη τύπου τον Μάιο του 2022, η οποία είχε «επισκιαστεί» λόγω μιας δήλωσης της Τζάσκα για τους Τσάμηδες.
Σύμφωνα με τα ελληνικά ΜΜΕ, το μοναδικό μελανό σημείο ήταν η συμφωνία για την απόκτηση τριών τουρκικών Bayraktar drones από την Αλβανία, μία ημέρα πριν την άφιξη του Δένδια στα Τίρανα και δύο πριν την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στη Νότια Αλβανία (βλ. παρακάτω). Σε συνέντευξή του στο Euractiv την ίδια ημέρα, ο πρώην πρωθυπουργός της Αλβανίας Σάλι Μπερίσα ενίσχυσε την κυρίαρχη πεποίθηση στην Ελλάδα ότι η Άγκυρα ήταν υπεύθυνη για την ακύρωση της συμφωνίας του 2009 για τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ Αθήνας και Τιράνων.
Κάλυψη από τα ΜΜΕ
Η επίσκεψη έλαβε ικανοποιητική κάλυψη από τον ελληνικά ΜΜΕ. Ωστόσο, για άλλη μια φορά οι σχέσεις Αλβανίας – Τουρκίας ήταν μέρος της εξίσωσης. Αφενός, ο ΥΠΕΞ στις δηλώσεις του εστίασε στην ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας και στη σημασία αυτής της απόφασης που οδηγεί σε «μια σειρά παραμέτρων» που υπηρετούν το βασικό αφήγημα της ΕΕ, ενώ τα ελληνικά ΜΜΕ εστίασαν την προσοχή σε ιστορίες που αφορούσαν τη δυσαρέσκεια του Δένδια με τον Ράμα για την αγορά τριών μη επανδρωμένων αεροσκαφών Bayraktar από τουρκική εταιρεία και για τον ρόλος της Τουρκίας στις διμερείς σχέσεις.
Η αγορά μη επανδρωμένων αεροσκαφών ήταν επίσης ένα κρίσιμο μέρος του ρεπορτάζ των Αλβανικών Μέσων. Επιπλέον, έδωσαν προτεραιότητα στην οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών και εστίασαν στις δηλώσεις Δένδια για τη σημασία του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου ως βάσης για την επίλυση διμερών διαφορών.
Επιπλέον, η δήλωση του Μπερίσα στην Euroactive για την τουρκική «παρέμβαση» για ακύρωση της θαλάσσιας συμφωνίας Ελλάδας-Αλβανίας του 2009 έχει συζητηθεί και σχολιαστεί έντονα από τα μέσα ενημέρωσης και στις δύο χώρες. Η συνέντευξη και η μετάφραση και στις δύο γλώσσες διαφέρουν και αφήνουν χώρο για διαφορετικές ερμηνείες από τα μέσα ενημέρωσης που αφήνει ερωτηματικά για το τι πραγματικά συνέβη.
Βασικά Συμπεράσματα
- Η Αλβανία και η Τουρκία έχουν μακροχρόνιες σχέσεις και είναι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ. Τα Τίρανα έχουν κάθε δικαίωμα να υπογράφουν στρατιωτικές συμφωνίες με οποιαδήποτε χώρα, που ωφελούν τα εθνικά τους συμφέροντα. Φυσικά, η ευρωπαϊκή τους προοπτική θα κριθεί επίσης από την ευθυγράμμισή τους με τις σχετικές αποφάσεις της Ε.Ε σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας. Υπό αυτή την έννοια, εν αντιθέσει με άλλες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, όπου οι κυβερνήσεις τους καλλιεργούν αντι-δυτικά αισθήματα, η Αλβανία ευθυγραμμίζεται πλήρως με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε.
- Η Ελλάδα έχει κάνει μια στρατηγική επιλογή, σύμφωνα και με τα δικά της εθνικά συμφέροντα, να υποστηρίξει την ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας. Επομένως, η ελληνική πολιτική ηγεσία στις δημόσιες τοποθετήσεις της πρέπει να υπογραμμίζει τα οφέλη αυτής της προοπτικής για τις σχέσεις της με τα Τίρανα και τα Δυτικά Βαλκάνια. Καλές και ειλικρινείς σχέσεις με την Αλβανία δεν απαιτούν από τα Τίρανα να επιλέξουν ανάμεσα σε σύμμαχους και εταίρους. Οι Έλληνες αξιωματούχοι δεν πρέπει να υπονομεύουν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στις διμερείς σχέσεις επικαλούμενοι ότι οι σχέσεις της Αλβανίας με την Τουρκία στοχεύουν κατά της Ελλάδας.
- Απαιτείται μεγαλύτερη προσοχή από τα ΜΜΕ όταν μεταφέρουν στα ρεπορτάζ τους αμφιλεγόμενες δηλώσεις αξιωματούχων, χρειάζεται να τις επαληθεύουν, ώστε να μην ανακυκλώνουν αναξιόπιστα αφηγήματα που υπονομεύουν τις διμερείς σχέσεις. Αντί να δίνουν αποκλειστική έμφαση στα εκκρεμή ζητήματα, τα ΜΜΕ θα μπορούσαν να επισημαίνουν παράλληλα όλα εκείνα τα ζητήματα που «χτίζουν» ισχυρότερα θεμέλια στις διμερείς σχέσεις: το περιβάλλον, την ενέργεια, οικονομία, τουρισμό. Θέματα στα οποία αναφέρονται συχνά οι αξιωματούχοι και στις δύο χώρες αλλά σπάνια βρίσκουν χώρο ειδησεογραφικά.
Αυτή η περίληψη του κεφαλαίου «Ο Δένδιας ξανά στα Τίρανα» αποτελεί μέρος της 2ης Έκθεσης του Παρατηρητηρίου ΜΜΕ (MORE). Το MORE είναι μέρος του έργου ALGREE και στοχεύει να τονίσει μέσω πρόσφατων περιπτωσιολογικών μελετών πώς τα μέσα ενημέρωσης, τα οποία επηρεάζουν και διαμορφώνουν τη στάση της κοινής γνώμης, αποτυγχάνουν να παρέχουν ακριβείς πληροφορίες και καλή κατανόηση των βελτιωμένων διμερών σχέσεων στο επίπεδο της επίσημης πολιτικής και των κοινωνικών δεσμών που υπάρχουν και παραμένουν στο πλαίσιο παρανοήσεων και προκαταλήψεων.
