Yeşil Mutabakat
Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Türkiye’nin İklim Politikası Açısından Etkileri
İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) ve Friedrich Naumann Vakfı tarafından, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) ve İstanbul Politikalar Merkezi (İPM) iş birliğinde düzenlenen “Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Türkiye’nin İklim Politikası Açısından Etkileri” toplantısı, katılımcılara değişen çevre politikaları ve bunların Türkiye’ye çeşitli alanlardan etkileri ile ilgili değerli bilgiler sundu. Akademisyenler, öğrenciler, uzmanlar ve elçilik temsilcileri gibi farklı arka planlardan gelen katılımcılar, 3 farklı oturumdan oluşan toplantıda alanlarında önde gelen isimlerden faydalandılar.
Toplantı, TEPAV Kurucu Direktörü Prof. Dr. Güven Sak ve İPM direktörü Prof. Dr. Fuat Keyman’ın açılış konuşmalarında Türkiye’nin yeşil dönüşüm sürecine uyumunun önemini vurgulamaları ile başladı. Ardından, İklim Değişikliği Bakanlığı Başkan Yardımcısı Abdülkadir Bektaş, Avrupa’nın Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) hakkında katılımcılara değerli bilgiler verdi. Bektaş, Türkiye’nin 2053’te sıfır emisyon seviyesine ulaşmak için aktif bir çaba gösterdiğini ve 2024 senesi itibariyle Paris Anlaşması altında “Eylem ve Destek için Gelişmiş Şeffaflık Çerçevesi”nin yürürlüğe gireceğini, bunun raporlama süreçleri için büyük bir önem arz ettiğini belirtti.
Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM), Büyükelçi Bozkurt Aran moderatörlüğünde derinlemesine ele alındı. İlk sözü alan Dr. Akın Ayberk Çilekoğlu, SKDM’ye Avrupa Birliği bakış açısından bakıldığında büyük faydalar elde edilebileceğinden bahsetti. Bunların arasında; iklim değişikliğinin küresel ölçekteki önemi, karbon sızıntısının önlenmesi ve rekabetçi piyasada tutunabilmek gibi başlıklar vardı. Oturumda aynı zamanda Dr. Ahmet Aydemir’in sürdürülebilirliğin geçmişi ve geleceği ile ilgili sunusu yer aldı. Sonrasında, Doç. Dr. Ahmet Atıl Aşıcı, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası destekli SKDM’nin Türkiye’deki sürecinden bahsetti. Olası en yüksek gelirin ulus genelinde bir Emisyon Ticaret Sistemi uygulaması ile elde edilebileceğinden bahseden Işık, elde edilen gelirin yeşil dönüşüm için kullanılabileceğini söyledi.
İkinci oturum, İKV Genel Sekreter Yardımcısı M. Gökhan Kilit moderatörlüğünde gerçekleşti. SEFİA Kurucu Direktörü Bengisu Özenç, Türkiye'de Yeşil Mutabakat ile sıfır emisyon sürecinin hızlandığını ayrıca iklim konusunda ilk kez somut adımlar atan bir ülke için bu hedefin büyük önem taşıdığını belirtti. Akabinde, Doç. Dr. Emel Akçalı Yeşil Mutabakat da dahil olmak üzere Avrupa Birliği'nin çevre politikalarının Türkiye'deki yerel adaptasyon süreçlerine dair öngörülerini paylaştı. Son konuşmacı olarak Prof. Dr. Pınar İpek, Rusya-Ukrayna savaşı sonrası oluşan enerji krizinden ve krize karşı Avrupa’nın “REPower EU” cevabına değindi.
Son oturumda, TEPAV AB Çalışmaları Merkezi Direktörü Nilgün Arısan Eralp moderatörlüğünde, yeşil dönüşüm sürecinin Gümrük Birliği ile Türkiye’nin ticari ve iklim politikalarına etkileri konuşuldu. Ticaret Bakanlığı Uluslararası Anlaşmalar ve AB Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Bahar Güçlü, ürünlerin artık kalite standartlarının ötesinde sürdürülebilirlik standartlarına da tabi olduğundan bahsetti. Sonraki konuşmacı olan Prof. Dr. Sanem Baykal, sürdürülebilirlik hedeflerinin Gümrük Birliği’ne bir engel teşvik etmediğini, aksine dinamik bir hedef olarak mekanizmayı geliştirdiğini söyledi. Ardından, AB fonlarının yeşil dönüşüm sürecinde iyi bir kaynak olabileceğinden bahseden İKV Genel Sekreteri Doç. Dr. Çiğdem Nas, bu sürecin aynı zamanda Türkiye’nin uluslararası ilişkilerini olumlu yönde etkileyeceğini savundu. Oturumun ve toplantının son konuşmacısı İPM Direktörü Prof. Dr. Fuat Keyman, verimli bir ekonomik büyüme modeli için Yeşil Mutabakata uyumun önemini vurguladı. Keyman, İklim Yasası’nın bir an önce çıkarılması ve devlet stratejilerinin bu doğrultuda değişim geçirmesi gerektiğini vurguladı ve bu verimli toplantıyı sonuçlandırdı.
Türkiye'nin iklim politikaları ve Avrupa Yeşil Mutabakatı'nın etkileri üzerine düzenlenen toplantı, yeşil dönüşüm sürecinin çeşitli alanlara olan potansiyel etkilerini detaylı bir şekilde ele aldı. Katılımcılar, çeşitli arka planlardan gelen konuşmacıların sunumları ile bu konularda değerli bilgiler edindiler. Türkiye'nin yeşil dönüşüm sürecine olan uyumu ve bu süreçteki adımları, konuşmacılar tarafından vurgulanan önemli noktalardan biriydi.