İnsan Hakları
“Dijital Teknolojileri Kullanarak Nefret Söylemi ve Ayrımcılıkla Mücadele
“Dijital Teknolojileri Kullanarak Nefret Söylemi ve Ayrımcılıkla Mücadele” projesi kapsamında düzenlenen panel serisinin dördüncüsü “İnsan Hakları Bağlamında Algoritmaların Dizaynı” başlıklı panel, 10 Kasım 2023’de Hrant Dink Vakfı Havak Salonu’nda yapıldı. Panel, vakfın YouTube hesabından İngilizce ve Türkçe olarak canlı yayınlandı.
34 kişi paneli yüz yüze takip ederken, 131 kişi İngilizce kanaldan, 120 kişi Türkçe Youtube kanalından paneli takip etti. Gazetecilerin ve öğrencilerin çoğunlukta olduğu panelde, serinin önceki panellerinde değinilen çeşitli konular farklı perspektiflerden ele alındı. Konuşmacıların sunumlarının ardından hem salondan hem de canlı yayından gelen sorular katılımcıların konuya olan ilgisini kanıtlar nitelikteydi.
İki oturumdan oluşan panelin Güvenilir Algoritmalar Tasarlamak isimli ilk oturumunda CCDH’nin Instagram ve TikTok’un öneri algoritmalarıyla ilgili yaptıkları araştırmalara değinen Sarah Eagan, platformların savunmasız olarak değerlendirdiği kullanıcılara daha fazla zararlı içerik önerme eğiliminde olduğunu bulduklarını belirtti. Musk’ın satın almasıyla Twitter’ın akademik erişimleri kısıtlaması, doğrulanmış hesapların bu niteliğini kaybetmesi, daha önce yasaklanan kullanıcıların geri dönmesi gibi nedenlerle ayrımcı ve saldırgan ifadelerin platformda daha fazla yer bulduğuna dikkat çekti. Gözde Gül Şahin sunumuna büyük dil modellerinin doğru olasılıkları hesaplamak için kullanılabilen modeller olduğuna değinerek başladı. Farklı modellerin nasıl eğitildiğini ve sıralandığını zaman sırasına göre açıkladı, örnekler üzerinden modellerin en iyi versiyonunun oluşturulabileceğini belirtti. Tanu Mitra Washington Üniversitesi'nde çalışan Sosyal Bilişim araştırma ekibinin algoritmik yönetişimle ilgili çalışmalarını anlattı. YouTube ve Amazon platformlarının arama ve öneri algoritmalarında yanlış bilgilendirme için düzenledikleri denetimleri ve sonuçlarını paylaştı.
İnsan Hakları Bağlamında Verilerle Algoritmaların İlişkisi isimli ikinci oturumda Gökhan Ahi artan popülizmin sonuçlarını sosyal medya şirketlerinin uygulamalarıyla ilişkili olarak değerlendirdi. Sosyal medya platformlarında kullanılan algoritmaların yankı odaları ve dezenformasyonla popülizmi beslediğine değindi. Bu oturumun ikinci konuşmacısı Shmyla Khan yapay zeka algoritmalarının Küresel Güney’de düşük ücretle satın alınan emekle üretildiğine, ancak, bu teknolojilerin Küresel Kuzey’de geliştirildiğine dikkat çekerek konuşmasına başladı. Yapay zeka teknolojilerinin bu yolla üretilmesinin marjinalleştirilmiş toplulukları etkileyen algoritmik ayrımcılığa yol açtığını, yapılan düzenlemelerin Küresel Kuzey’i göz önünde bulundurarak hazırlandığı için dünyanın geri kalanında yetersiz olduğunu belirtti. Oturumun üçüncü konuşmacısı Lisa Ginsborg, Digital Services Act kapsamındaki şeffaflık raporlarının şirketlerin içerik düzenleme politikalarıyla ilgili olduğunu ancak raporlardaki şeffaflığın çok sınırlı olduğunu, şirketlerin karar alma süreçleriyle ilgili bilgileri gizlemeye eğilimli olduklarını savundu.