Tiyatro

Özgürlük Üçlemesi: Öykü. Onur. Ferda

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, 10 Aralık 1948'de, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun Paris'te yapılan 183. oturumunda kabul edildi. O günden bu yana hayatımızda! Ancak, “Hayatın ne kadar içinde, toplum tarafından ne kadar içselleştirilmiş durumda ve pratikte ne kadar uygulanıyor?” soruları her zaman bir tartışma konusu. Temel hak ve özgürlükleri öncelikli derdi olarak kabul eden Civil Production, bu tartışmayı odağına alarak tasarımını İlyas Özçakır’ın yaptığı bir proje başlattı; Birileri. Kurmaca hikayeler aracılığıyla tiyatronun empati gücünden faydalanarak “insan hakları” odaklı projeler yapan Civil Production, Birileri ile İnsan Hakları Evrensel Bidirgesi’nden ilham alarak uzun soluklu bir projeye başladı.

Bildirgede yer alan her bir madde için 30 farklı yazar tarafından yazılacak 30 kurmaca hikayenin 30 farklı oyuncu tarafından sergileneceği proje, yazılı ve basılı olarak ‘bir yerlerde duran’ bildirgeyi tekrardan canlandırmayı hedefliyor.

BİRİLERİ

30 farklı kurmaca karakterin hikayesinin anlatılacağı  "Birileri” projesinin ikinci üçlemesi “Öykü, Onur, Ferda (Özgürlük Üçlemesi)”, 6 Ekim 2022’de Kadıköy TiyatrOPS’da ilk gösterimini gerçekleştirdi.

İnsan haklarının içselleştirmesinde sanatın gücünden faydalanan projenin ikinci üçlemesinde, Bildirge’nin 12, 16 ve 19. Maddelerinden yola çıkarak yazılan oyunlar Özgürlük teması altında birleşirken birbirinden farklı üç üslupla sahneye taşınıyor.

Öykü

Kurumsal bir şirkette, başarılı bir kariyeri olan Öykü, bir sosyal medya paylaşımı sebebiyle işten kovulur. Özel hayatının kurumsal kimlikleri zedeleyen yönlerini gizleme ve törpüleme çabası nihayetinde Öykü’yü kendi varlığını tehdit eden bir noktaya sürükleyecektir.

Onur

Ablasının düğününe hazırlanmakta olan kırklı yaşlarının başındaki Onur, bu sırada kendini düğün konuklarının kendisinin ne zaman evleneceğiyle ilgili soracakları sorulara yanıt vermeye hazırlamaktadır. Çünkü eşcinsel ilişkilerin toplumsal kabul görmediği bir ortamda kendini en yakınlarından bile gizlemek zorunda kalmıştır. Kendinden on beş yaş küçük olan sevgilisi yeni bir kuşağa mensuptur ve kendini olduğu gidip çevresine de kabul ettirmekte ondan çok daha rahattır ve onu da daha rahat olmaya ikna etmeyi ister. Ama her ne olursa olsun Onur için evlilik zaten söz konusu değildir, çünkü yasalar onu sevdiği kişiyle evlenmekten yoksun bırakmaktadır.

Ferda

Ferda yazar olmaya çalışan genç bir kadındır. Yarattığı hikâye ve hikâyenin ana karakteri olan Feza, yapımcılar tarafından sansüre uğrayınca Ferda hikayesini ve Feza’yı yeniden yazmaya karar verir. Ancak bu değişimin karşısında duracak olan Feza, yaradılışına özgü cin fikirleriyle hikâyenin seyrini umulmadık şekilde değiştirecektir.

Bu üç kurmaca karakter yoluyla Bildirge’deki üç maddeyi yeniden tartışmaya açan “Özgürlük Üçlemesi” sezon boyunca farklı sahnelerde gösterimde olacak. Birileri, ayrıca sosyal medya hesapları ve web sitesi üzerinden de seyirci ile iletişimde kalmayı ve tartışmaları gösterim sonrasına da taşımayı hedefliyor.